Uzun yıllar askeri tesis olarak kullanılan radar mevkii son yıllarda sivillerin ulaşabildiği bir zirve oldu. Bu alanı Rüzgar Enerji Sistemleri (RES) ile değerlendirmek mümkün olabilir mi? Gelin birlikte bir fikir jimnastiği yapalım.

İskenderun Radar Mevkii’ne Rüzgar Enerji Sistemleri (RES) yatırımı yapılmasının faydalı olup olmayacağını değerlendirmek için bazı kritik faktörleri göz önünde bulundurmamız gerekir. İskenderun Körfezi, genel olarak rüzgar enerjisi potansiyeli yüksek bir bölgedir. Ancak Radar Mevkii’nin yıllık ortalama rüzgar hızları, rüzgar yönü ve sürekliliği gibi detaylı ölçümleri şarttır.

Türkiye’deki MEGM (Meteoroloji Genel Müdürlüğü) ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı gibi kurumların rüzgar atlaslarını incelenmek sanırım akılcı olur.

Arazi yapısı, orman ve doğal yaşam alanları, kuş göç yolları gibi çevresel faktörler de mutlaka değerlendirilmelidir. Elektrik şebekesine yakınlık, altyapı bağlantıları, inşaat maliyetleri önemli unsurlardır. Yatırımın geri dönüş süresi ve finansal fizibilitesi mutlaka araştırılmalıdır. Sermaye gereksinimi yüksektir ve devletin doğrudan yatırım yerine teşvik mekanizmaları kullanması daha verimli olur. Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeli ile özel sektör yatırımları teşvik edilmektedir.

Devlet, hibe, düşük faizli kredi, alım garantisi gibi teşvikler sunarak özel sektörü destekleyebilir. Eğer Radar Mevkii’nin rüzgar potansiyeli yüksekse ve çevresel/teknik engeller yoksa RES yatırımı faydalı olabilir. Ancak detaylı fizibilite çalışmaları yapılmadan yatırım kararından kaçınmak gerekir. Yatırımın, mantıken özel sektör eliyle, devlet teşvikleriyle yapılması daha sürdürülebilir bir model olabilir.

Yatırım için önerdiğim bölgedeki mevcut yatırımlar ve rüzgar enerjisi potansiyeli göz önüne alındığında, İskenderun Radar Mevkii’nde bir RES yatırımı için aşağıdaki adımları değerlendirmek yararlı olacaktır.

Bölgenin Rüzgar Potansiyeli Rüzgar enerjisi yatırımı için en kritik faktör rüzgarın sürekliliği ve gücüdür.

Yamaç paraşütü yapılması, bölgede belirli bir rüzgar akışı olduğunu gösterse de, ticari RES’ler için yeterli olup olmadığını anlamak için detaylı rüzgar ölçümleri gerekir. Türkiye’de Rüzgar Atlası (REPA) gibi kaynaklardan bölgenin genel rüzgar hızları incelenebilir. Ticari türbinler için ortalama rüzgar hızının en az 6-7 m/s (21-25 km/s) olması gerekir. Eğer rüzgar hızları 10-12 m/s (36-43 km/s) civarında ise, yatırım daha kârlı olabilir.

Elektriğin yerel sanayiye satılması avantaj olabilir. Süresi: RES projelerinde yatırım maliyeti ortalama 1.2-1.5 milyon dolar/MW civarındadır. 10-15 yıl içinde yatırım geri dönüşü mümkündür.

Rüzgar türbinleri hava akımını bozabilir ve yamaç paraşütü faaliyetlerini zorlaştırabilir. Eğer bu alan turizm açısından önemliyse, ‘rüzgar türbinleri’ bu etkinlikleri etkileyebilir mi? ‘diye düşünmek gerekir. Belirli bölgelere türbin koymayarak yamaç paraşütü alanlarını korumak mümkün olabilir.

Bölgenin rüzgar hızları ve sürekliliği hakkında kesin veriler elde etmek için en az 1 yıl süreyle rüzgar ölçüm direkleri kurarak veri toplanması gerekir. Yamaç paraşütü gibi mevcut faaliyetlerin yanı sıra, bölgenin ekosistemi üzerindeki olası etkileri değerlendirilmelidir.

Bölgede halihazırda faaliyet gösteren Güriş Holding, ZT Enerji ve Bakras Enerji gibi şirketlerle iletişime geçilerek, ortaklık veya danışmanlık imkanları araştırılmalıdır.

Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımları için sunulan teşvik ve destek programlarını incelenerek, söz konusu yatırım için uygun finansal destekleri belirlemek gerekir.

İskenderun Radar Mevkii’nde bir RES yatırımı, bölgenin mevcut potansiyeli ve altyapısı göz önüne alındığında mantıklı bir adım olabilir. Ancak, yatırım kararı alınmadan önce detaylı teknik ve ekonomik analizler yapılması isabetli olacaktır.

İskenderun Radar Mevkii’nde yapılacak olası Rüzgar Enerji Santrali (RES) yatırımlarının güvenliği nasıl sağlanabilir? Tesisin etrafı yüksek dayanıklılığa sahip güvenlik çitleriyle çevrilebilir. Hareket sensörlü alarm sistemleri ve termal kameralar kullanmak iyi olur. Giriş ve çıkış noktaları kontrol altına almak ve yetkisiz girişleri engellemek için turnike sistemleri kurulabilir. Silahlı Güvenlik Personeli, Özel güvenlik görevlileri 7/24 nöbet tutmalıdır.

Bölgeye yakın güvenlik güçleriyle sürekli iletişim tesis edilmelidir. Devriye araçları ile düzenli kontroller yapılmalıdır. İnsansız Hava Araçları (Drone) ile Gözetleme Termal kameralarla donatılmış dronelar, geniş alanlarda devriye görevi üstlenebilirler. Düzenli uçuş rotaları belirlenerek bölgedeki anormal hareketlerin tespiti yapılabilir.

CCTV (Kapalı Devre Kamera Sistemi) Yüksek çözünürlüklü gece görüşlü kameralar kullanılarak santral 7/24 takip edilmelidir.

Görüntüler hem sahada hem de uzaktan izlenebilecek şekilde bir kontrol merkezi oluşturulmalıdır. Akıllı Alarm Sistemleri, hareket algılayıcı sistemler ve lazer sensörler kullanılarak bölgeye yaklaşan kişiler tespit edilmeli. Alarm sistemleri, yerel güvenlik güçlerine anında bildirim gönderecek şekilde entegre edilmelidir.

Elektrik ve İletişim Hatlarının Korunması Elektrik iletim hatları yer altına alınarak sabotaj riski azaltılabilir. Yedek güç kaynakları ve jeneratörler kullanılarak sabotaj sonrası hızlı müdahale imkanı sağlanabilir.

Devlet, bu tür kritik altyapı yatırımlarını “stratejik tesis” statüsüne alarak özel güvenlik önlemleri sağlayabilir. Radar Mevkii gibi hassas alanları, özel koruma bölgesi ilan edilebilir.

İskenderun Radar Mevkii’nde yapılacak RES yatırımları için güvenlik, en baştan planlanmalıdır.